عمل لازک (LASEK)
مقدمه
عمل لازک (LASEK – Laser Epithelial Keratomileusis) یکی از روش‌های اصلاح عیوب انکساری چشم است که برای کاهش یا حذف نیاز به عینک و لنزهای تماسی استفاده می‌شود. این جراحی با استفاده از لیزر اگزایمر، انحنای قرنیه را تغییر می‌دهد تا نور به‌درستی روی شبکیه متمرکز شود.
لازک ترکیبی از دو روش لیزیک (LASIK) و PRK است و برای بیمارانی که قرنیه نازک، خشکی چشم یا شماره بالای عینک دارند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود. در این مقاله، مراحل انجام لازک، مزایا، معایب، مراقبت‌های بعد از عمل و مقایسه آن با سایر روش‌های اصلاح بینایی را بررسی می‌کنیم.
عمل لازک برای چه کسانی مناسب است؟
✅ افراد دارای نزدیک‌بینی (میوپی): شماره چشم تا ۱۰- دیوپتر
✅ افراد دارای دوربینی (هایپروپی): شماره چشم تا +۴ دیوپتر
✅ افراد دارای آستیگماتیسم: تا ۶ دیوپتر
✅ افرادی که قرنیه نازک دارند و کاندید مناسبی برای لیزیک نیستند
✅ افراد دارای خشکی چشم خفیف تا متوسط
✅ افرادی که به ورزش‌های رزمی یا پرخطر مشغول‌اند و نمی‌خواهند ریسک جدا شدن فلپ قرنیه (در روش لیزیک) را داشته باشند
❌ چه کسانی نباید لازک انجام دهند؟
🚫 افراد زیر ۱۸ سال (چشم آن‌ها هنوز در حال رشد است)
🚫 افرادی که نوسان شماره چشم در یک سال گذشته داشته‌اند
🚫 زنان باردار یا شیرده (به دلیل تغییرات هورمونی)
🚫 افراد دارای بیماریهای چشمی مانند قوز قرنیه یا آب‌سیاه
🚫 افراد مبتلا به دیابت کنترل‌نشده یا بیماریهای خودایمنی
مراحل انجام عمل لازک
۱. معاینه و ارزیابی اولیه
🔹 بررسی ضخامت قرنیه، نقشه‌برداری از چشم و تعیین میزان عیوب انکساری
🔹 اندازه‌گیری فشار داخل چشم و بررسی سلامت شبکیه
۲. بی‌حسی و آماده‌سازی قرنیه
🔹 بی‌حسی موضعی با استفاده از قطره بی‌حسی چشمی
🔹 استفاده از الکل رقیق برای شل کردن لایه سطحی قرنیه (اپی‌تلیوم)
۳. تغییر شکل قرنیه با لیزر اگزایمر
🔹 استفاده از لیزر اگزایمر برای تغییر انحنای قرنیه و اصلاح مشکل بینایی
🔹 مدت زمان لیزر معمولاً کمتر از ۶۰ ثانیه است
۴. جایگذاری مجدد لایه اپی‌تلیوم و پانسمان
🔹 اپی‌تلیوم جداشده مجدداً روی قرنیه قرار داده می‌شود
🔹 یک لنز تماسی پانسمانی برای محافظت از چشم تا زمان ترمیم کامل استفاده می‌شود
⏳ مدت زمان کل عمل: ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای هر چشم
دوره نقاهت و مراقبت‌های بعد از لازک
✅ روزهای اول: احساس سوزش، اشک‌ریزش و تاری دید طبیعی است
✅ هفته اول: استفاده از قطره‌های چشمی (آنتی‌بیوتیک، استروئیدی و اشک مصنوعی) برای کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت
✅ برداشتن لنز پانسمانی: معمولاً ۳ تا ۵ روز بعد از عمل توسط پزشک انجام می‌شود
✅ کاهش تدریجی تاری دید: بین ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد تا بینایی به‌طور کامل تثبیت شود
✅ اجتناب از آب و گرد و غبار: شنا، استفاده از سونا و قرار گرفتن در معرض دود و گردوغبار تا یک ماه ممنوع است
✅ عدم استفاده از آرایش چشم: حداقل دو هفته پس از جراحی
⏳ بهبود نهایی و تثبیت بینایی: حدود ۳ ماه پس از عمل
مزایای عمل لازک
✅ مناسب برای قرنیه نازک: برخلاف لیزیک، نیاز به ایجاد فلپ قرنیه ندارد
✅ ریسک کمتر خشکی چشم: در مقایسه با لیزیک
✅ عدم باقی ماندن جای برش: به دلیل عدم نیاز به ایجاد فلپ
✅ نتایج طولانی‌مدت و پایدار
معایب و عوارض احتمالی لازک
❌ درد و سوزش بیشتر نسبت به لیزیک در روزهای اول
❌ دوره نقاهت طولانی‌تر (۲ تا ۴ هفته تاری دید)
❌ حساسیت به نور و قرمزی چشم در هفته‌های اول
❌ احتمال خشکی چشم موقتی
سؤالات متداول درباره لازک
۱. آیا عمل لازک دائمی است؟
✅ بله، اما ممکن است در برخی افراد با افزایش سن، شماره چشم اندکی تغییر کند.
۲. آیا عمل لازک درد دارد؟
🔹 در حین جراحی به دلیل بی‌حسی هیچ دردی احساس نمی‌شود، اما پس از عمل ۲ تا ۳ روز سوزش و ناراحتی
وجود دارد که با داروهای مسکن کنترل می‌شود.
۳. آیا می‌توان هر دو چشم را هم‌زمان عمل کرد؟
✅ بله، معمولاً هر دو چشم در یک جلسه جراحی می‌شوند.
۴. چه مدت بعد از لازک می‌توان رانندگی کرد؟
🚗 معمولاً بعد از ۷ تا ۱۰ روز، زمانی که دید واضح‌تر شود.
۵. آیا احتمال بازگشت شماره چشم وجود دارد؟
🔹 در اکثر بیماران نتایج دائمی است، اما در مواردی نادر ممکن است طی چند سال تغییرات جزئی ایجاد شود.
-
مراحل انجام عمل لازک
-
معاینه و ارزیابی اولیه
-
بی‌حسی و آماده‌سازی قرنیه
-
تغییر شکل قرنیه با لیزر اگزایمر
-
جایگذاری مجدد لایه اپی‌تلیوم و پانسمان
نتیجه‌گیری
🔹 لازک یک روش ایمن و مؤثر برای اصلاح بینایی است که برای افراد دارای قرنیه نازک، خشکی چشم یا سبک زندگی فعال گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
🔹 دوره نقاهت لازک طولانی‌تر از لیزیک است، اما عوارض کمتری دارد و نتایج آن معمولاً پایدارتر است.
🔹 مراجعه منظم به چشم‌پزشک، رعایت مراقبت‌های بعد از عمل و مصرف دقیق داروها برای جلوگیری از عوارض و بهبود سریع‌تر ضروری است.
