بیماریهای قرنیه و ملتحمه
مقدمه
قرنیه و ملتحمه از مهم‌ترین قسمت‌های چشم هستند که وظیفه محافظت از چشم و ایجاد دید واضح را بر عهده دارند. قرنیه لایه‌ای شفاف در جلوی چشم است که نور را به داخل هدایت می‌کند، درحالی‌که ملتحمه غشای نازکی است که سطح داخلی پلک‌ها و بخش سفید چشم را پوشش می‌دهد.
هرگونه آسیب یا بیماری در این بخش‌ها می‌تواند باعث کاهش بینایی، التهاب و ناراحتی چشم شود. در این مقاله، رایج‌ترین بیماریهای قرنیه و ملتحمه را بررسی کرده و اطلاعات کاملی در مورد علل، علائم و روش‌های درمان آن‌ها ارائه می‌دهیم.
بیماریهای شایع قرنیه
۱. قوز قرنیه (کراتوکونوس)
قوز قرنیه یک بیماری پیشرونده است که باعث نازک شدن و مخروطی‌شدن قرنیه می‌شود.
این بیماری معمولاً در دوران نوجوانی شروع شده و به مرور زمان پیشرفت می‌کند.
علائم:
✔️ تاری دید تدریجی
✔️ افزایش حساسیت به نور
✔️ دید موج‌دار یا اعوجاج تصاویر
✔️ تغییر مکرر نمره عینک یا لنز
علل:
🔹 عوامل ژنتیکی
🔹 مالش مداوم چشم‌ها
🔹 بیماریهای بافت همبند
روش‌های درمان:
✅ عینک یا لنز سخت (RGP) در مراحل اولیه
✅ کراس لینکینگ قرنیه (CXL) برای جلوگیری از پیشرفت بیماری
✅ پیوند قرنیه در موارد شدید
۲. زخم قرنیه
زخم قرنیه نوعی التهاب یا عفونت شدید قرنیه است که معمولاً در اثر عفونت‌های باکتریایی،
ویروسی یا قارچی ایجاد می‌شود.
علائم:
✔️ درد شدید چشم
✔️ قرمزی و التهاب
✔️ حساسیت به نور
✔️ اشک‌ریزش شدید
✔️ کاهش ناگهانی بینایی
علل:
🔹 عفونت‌های چشمی (باکتریایی، ویروسی، قارچی)
🔹 استفاده نادرست از لنزهای تماسی
🔹 خشکی شدید چشم
روش‌های درمان:
✅ استفاده از قطره‌های آنتی‌بیوتیک، ضدویروس یا ضدقارچ
✅ پیوند قرنیه در موارد شدید
۳. خشکی چشم و کراتوپاتی
خشکی چشم زمانی رخ می‌دهد که اشک کافی برای مرطوب نگه داشتن سطح چشم تولید نشود.
این وضعیت می‌تواند باعث التهاب و آسیب به قرنیه شود.
علائم:
✔️ احساس سوزش یا جسم خارجی در چشم
✔️ قرمزی و تحریک چشم
✔️ تاری دید متناوب
✔️ افزایش حساسیت به باد یا نور
علل:
🔹 کاهش تولید اشک (مثلاً در سندرم شوگرن)
🔹 استفاده طولانی از صفحه نمایش دیجیتال
🔹 مصرف برخی داروها (آنتی‌هیستامین‌ها، ضدافسردگی‌ها)
روش‌های درمان:
✅ اشک مصنوعی و ژل‌های مرطوب‌کننده
✅ بستن مجرای اشکی برای حفظ رطوبت
✅ داروهای ضدالتهاب چشمی
۴. تبخال چشمی (کراتیت هرپسی)
تبخال چشمی یک عفونت ویروسی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد شده و می‌تواند قرنیه را درگیر کند.
علائم:
✔️ درد و قرمزی چشم
✔️ زخم‌های کوچک روی قرنیه
✔️ کاهش بینایی و حساسیت به نور
روش‌های درمان:
✅ داروهای ضدویروس (آسیکلوویر، والاسیکلوویر)
✅ پرهیز از استفاده از استروئیدهای موضعی بدون تجویز پزشک
بیماریهای شایع ملتحمه
۱. ورم ملتحمه (کنژنکتیویت)
ورم ملتحمه التهاب غشای نازک ملتحمه است که می‌تواند ناشی از عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا آلرژی باشد.
انواع ورم ملتحمه:
✔️ ویروسی: شایع‌ترین نوع، همراه با قرمزی و ترشح آبکی
✔️ باکتریایی: همراه با ترشحات چرکی زرد یا سبز
✔️ آلرژیک: همراه با خارش و اشک‌ریزش زیاد
علائم:
✔️ قرمزی چشم
✔️ خارش و سوزش
✔️ اشک‌ریزش و ترشحات چشمی
روش‌های درمان:
✅ قطره‌های آنتی‌بیوتیک در موارد باکتریایی
✅ داروهای آنتی‌هیستامین در موارد آلرژیک
✅ کمپرس سرد و رعایت بهداشت
۲. ناخنک چشم (پتریژیوم)
ناخنک چشم رشد غیرطبیعی بافت ملتحمه بر روی قرنیه است که معمولاً به دلیل قرار گرفتن طولانی‌مدت
در معرض اشعه فرابنفش ایجاد می‌شود.
علائم:
✔️ لکه‌ای سفید یا صورتی روی سفیدی چشم
✔️ سوزش و تحریک چشم
✔️ تاری دید در موارد شدید
روش‌های درمان:
✅ قطره‌های ضدالتهابی و اشک مصنوعی
✅ جراحی برای حذف بافت اضافی
-
بیماریهای شایع قرنیه
-
قوز قرنیه (کراتوکونوس)
-
زخم قرنیه
-
خشکی چشم و کراتوپاتی
-
تبخال چشمی (کراتیت هرپسی)
-
بیماریهای شایع ملتحمه
-
ورم ملتحمه (کنژنکتیویت)
-
ناخنک چشم (پتریژیوم)
-
خونریزی زیر ملتحمه
۳. خونریزی زیر ملتحمه
خونریزی زیر ملتحمه زمانی رخ می‌دهد که یک رگ خونی کوچک در ملتحمه پاره شده و باعث ایجاد
لکه قرمز در چشم می‌شود.
علائم:
✔️ وجود یک ناحیه قرمز روشن در سفیدی چشم
✔️ بدون درد و بدون تغییر بینایی
علل:
🔹 افزایش ناگهانی فشار (مثلاً در اثر عطسه یا سرفه شدید)
🔹 ضربه به چشم
روش‌های درمان:
✅ معمولاً بدون نیاز به درمان خاصی خودبه‌خود بهبود می‌یابد
پیشگیری از بیماریهای قرنیه و ملتحمه
✅ شستن مرتب دست‌ها برای جلوگیری از عفونت
✅ پرهیز از مالیدن چشم‌ها
✅ استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از قرنیه در برابر اشعه UV
✅ رعایت بهداشت در استفاده از لنزهای تماسی
✅ مراجعه منظم به چشم‌پزشک برای بررسی سلامت چشم‌ها
نتیجه‌گیری
🔹 بیماریهای قرنیه و ملتحمه می‌توانند باعث کاهش بینایی و ناراحتی چشمی شوند،
اما بسیاری از آن‌ها در صورت تشخیص زودهنگام قابل‌درمان هستند.
🔹 معاینات منظم چشمی، رعایت بهداشت و محافظت از چشم‌ها می‌توانند به پیشگیری از این بیماری‌ها کمک کنند.
