عمل لیزیک (LASIK)
مقدمه
عمل لیزیک (LASIK – Laser-Assisted in Situ Keratomileusis) یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین روش‌های جراحی برای اصلاح عیوب انکساری چشم از جمله نزدیک‌بینی (میوپی)، دوربینی (هایپروپی) و آستیگماتیسم است. این روش با استفاده از لیزر اگزایمر و میکروکراتوم یا فمتوسکند لیزر، انحنای قرنیه را تغییر می‌دهد تا نور به‌درستی روی شبکیه متمرکز شود.
لیزیک به دلیل درد کم، بهبودی سریع و نتایج پایدار، پرطرفدارترین روش اصلاح بینایی در سراسر جهان است. در این مقاله، مراحل انجام عمل، مزایا، عوارض احتمالی، مراقبت‌های بعد از جراحی و مقایسه آن با سایر روش‌های اصلاح بینایی را بررسی می‌کنیم.
عمل لیزیک برای چه کسانی مناسب است؟
✅ افراد دارای نزدیک‌بینی (میوپی): شماره چشم بین ۱- تا ۱۰- دیوپتر
✅ افراد دارای دوربینی (هایپروپی): شماره چشم تا +۴ دیوپتر
✅ افراد دارای آستیگماتیسم: تا ۶ دیوپتر
✅ افرادی که شماره چشمشان حداقل یک سال ثابت بوده است
✅ کسانی که به‌دنبال جایگزینی دائمی برای عینک و لنز هستند
❌ چه کسانی نباید لیزیک انجام دهند؟
🚫 افراد زیر ۱۸ سال (چشم آن‌ها هنوز در حال رشد است)
🚫 کسانی که نوسان شماره چشم در سال گذشته داشته‌اند
🚫 زنان باردار یا شیرده (به دلیل تغییرات هورمونی)
🚫 افراد دارای قرنیه نازک یا نامنظم
🚫 مبتلایان به قوز قرنیه، آب‌سیاه، آب‌مروارید یا رتینوپاتی دیابتی
🚫 افراد دارای خشکی شدید چشم یا بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس
مراحل انجام عمل لیزیک
۱. معاینه و ارزیابی اولیه
🔹 بررسی ضخامت قرنیه، نقشه‌برداری از چشم و تعیین میزان عیوب انکساری
🔹 اندازه‌گیری فشار داخل چشم و بررسی سلامت شبکیه و عصب بینایی
۲. بی‌حسی و آماده‌سازی چشم
🔹 استفاده از قطره بی‌حسی چشمی برای جلوگیری از احساس درد
🔹 استفاده از اسپکولوم برای باز نگه داشتن پلک‌ها
۳. ایجاد فلپ قرنیه
🔹 ایجاد یک لایه نازک (فلپ) در قرنیه با استفاده از میکروکراتوم (تیغ مکانیکی) یا فمتوسکند لیزر
🔹 کنار زدن فلپ برای دسترسی به لایه زیرین قرنیه
۴. اصلاح قرنیه با لیزر اگزایمر
🔹 استفاده از لیزر اگزایمر برای تغییر شکل قرنیه و اصلاح عیب انکساری
🔹 مدت زمان تابش لیزر معمولاً کمتر از ۶۰ ثانیه است
۵. جایگذاری مجدد فلپ و پایان جراحی
🔹 بازگرداندن فلپ به محل اصلی بدون نیاز به بخیه
🔹 جذب طبیعی فلپ در عرض چند دقیقه
⏳ مدت زمان کل عمل: حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای هر چشم
دوره نقاهت و مراقبت‌های بعد از عمل لیزیک
✅ چند ساعت بعد از جراحی: احساس سوزش، خارش، اشک‌ریزش و تاری دید طبیعی است
✅ یک روز بعد: بیشتر بیماران می‌توانند فعالیت‌های روزمره را از سر بگیرند
✅ هفته اول: استفاده از قطره‌های چشمی (آنتی‌بیوتیک، استروئیدی و اشک مصنوعی) برای کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت
✅ یک ماه بعد: بینایی تثبیت می‌شود و حساسیت به نور کاهش می‌یابد
❌ ممنوعیت‌ها بعد از عمل:
🚫 مالیدن چشم‌ها حداقل به مدت ۲ هفته
🚫 استفاده از آرایش چشم تا ۲ هفته
🚫 شنا، استخر و سونا تا یک ماه
🚫 قرار گرفتن در معرض گرد و غبار و دود سیگار
⏳ بهبودی کامل و تثبیت بینایی: حدود ۳ ماه پس از عمل
مزایای عمل لیزیک
✅ عدم نیاز به عینک و لنز پس از جراحی
✅ نتایج سریع و بهبودی فوری (بیشتر بیماران ۲۴ ساعت پس از عمل بینایی خوبی دارند)
✅ بدون درد یا با حداقل درد
✅ دوره نقاهت کوتاه (بازگشت به فعالیت‌های روزانه در ۲۴ ساعت)
✅ نتایج پایدار و دائمی
✅ کمترین احتمال عوارض در بین روش‌های اصلاح بینایی
عوارض و خطرات احتمالی لیزیک
❌ خشکی چشم موقتی (در ۳ تا ۶ ماه اول)
❌ حساسیت به نور و هاله‌های نوری در شب (معمولاً طی چند هفته برطرف می‌شود)
❌ نوسانات بینایی در هفته‌های اول
❌ عفونت یا التهاب (نادر، اما ممکن است رخ دهد)
❌ نازک شدن قرنیه (اکتازی قرنیه) در موارد بسیار نادر
🔹 اکثر این عوارض موقتی هستند و با گذشت زمان برطرف می‌شوند.
سؤالات متداول درباره عمل لیزیک
۱. آیا عمل لیزیک درد دارد؟
🔹 خیر، عمل با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و بیمار دردی احساس نمی‌کند.
۲. آیا نتایج عمل لیزیک دائمی است؟
✅ بله، اما در موارد نادر ممکن است طی سال‌ها تغییرات جزئی رخ دهد.
۳. چه مدت بعد از لیزیک می‌توان رانندگی کرد؟
🚗 معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از عمل، با مشورت پزشک
۴. آیا ممکن است شماره چشم بعد از لیزیک برگردد؟
🔹 در موارد نادر، به‌ویژه در افراد دارای نزدیک‌بینی شدید یا افراد بالای ۴۰ سال ممکن است نیاز به اصلاح مجدد باشد.
-
مراحل انجام عمل لیزیک
-
معاینه و ارزیابی اولیه
-
بی‌حسی و آماده‌سازی چشم
-
ایجاد فلپ قرنیه
-
اصلاح قرنیه با لیزر اگزایمر
-
جایگذاری مجدد فلپ و پایان جراحی
نتیجه‌گیری
🔹 لیزیک یک روش پیشرفته و ایمن برای اصلاح عیوب انکساری چشم است که باعث بهبود سریع و پایدار بینایی می‌شود.
🔹 دوره نقاهت کوتاه، بدون درد و نتایج عالی، لیزیک را به یکی از محبوب‌ترین روش‌های جراحی چشم تبدیل کرده است.
🔹 اگر شماره چشم شما ثابت است و شرایط لازم را دارید، عمل لیزیک می‌تواند گزینه‌ای عالی برای خداحافظی با عینک و لنز باشد!
